Iedereen heeft het recht om in vrijheid te leven

Speech bijeenkomst InZicht, opgesloten verborgen vrouwen in Delfshaven

Welkom allemaal. Wat goed dat jullie hier allemaal zijn. Professionals vanuit de politie, onderwijs, gezondheidszorg, welzijn, zelforganisaties en nog zoveel meer. Het is goed om te zien dat velen dit onderwerp een warm hart toedragen. Want verborgen vrouwen zijn een zeer belangrijk thema. En alleen met goede onderlinge samenwerking komen we stappen verder.

Vorige week opende het Internationaal Filmfestival hier in Rotterdam met de film Qissa. Het verhaal speelt in India in de jaren vijftig en gaat over een vader die al drie dochters heeft. Dan wordt het vierde kind geboren. Weer een dochter. De vader besluit haar als zoon op te voeden. Het meisje weet haar hele jeugd niet beter dan dat ze een jongen is en trouwt uiteindelijk zelfs met een ander meisje.

Het is een prachtig gefilmd en indrukwekkend verhaal. Voor ons als kijkers hier in Nederland is het evenwel heel moeilijk te begrijpen waarom deze Indiase vader doet wat hij doet, en de vanzelfsprekendheid waarmee hij dit doet. Het mooie aan de film Qissa is dat hij ons een kijkje gunt in een cultuur die ver van ons afstaat, in een land ver van ons vandaan. En dan ook in de vorm van een fabel. Wat somber stemt is de vanzelfsprekend ondergeschikte positie van vrouwen en de verwerking van vele zeer realistische elementen daarbij. Een fabel, ver weg en lang geleden?

Maar is het eigenlijk wel allemaal zo ver weg? Rotterdam herbergt ruim 170 nationaliteiten en een enorme diversiteit aan culturen. Ook daar zijn culturen bij die voor ons vaak moeilijk te doorgronden zijn. En waar het een groot verschil uitmaakt of je er als jongetje of als meisje geboren wordt.

Vandaag zijn we bij elkaar voor een bijeenkomst over een belangrijk onderwerp: Verborgen Vrouwen. In onze stad zijn vrouwen die gedwongen in verborgenheid leven. Onzichtbaar voor de buitenwereld, omdat ze van hun partner of familie niet naar buiten mogen. Vaak schikken deze vrouwen zich in hun lot. Uit angst of onwetendheid. Ze kennen de Nederlandse taal niet, ze kennen hun rechten niet, ze kennen de weg naar hulp niet.

De raadsleden Anita Fähmel en Fatima Talbi hebben dit onderwerp geagendeerd op de politieke agenda, een belangrijke daad. Bovendien hebben zij ervoor gezorgd dat het thema daar ook bleef door een niet aflatende inzet. Zo is door een motie van hen beiden ook InZicht tot stand gekomen, een pilot waarbij we verborgen vrouwen in de deelgemeente Delfshaven in beeld proberen te brengen. Dat doen we door het onderwerp te agenderen bij professionals, vrijwilligers en zelforganisaties in de wijk. Bij u.

We weten niet hoeveel vrouwen er in Rotterdam onvrijwillig in verborgenheid leven. Wellicht tientallen. Fayza Oum’Hamed heeft er een aangrijpend boek over geschreven: “De uitverkorene”. Op haar vijftiende kwam ze als importbruid naar Amsterdam waar ze acht jaar lang opgesloten zat en als voetveeg werd gebruikt door haar echtgenoot en schoonfamilie.
In haar voorwoord schrijft ze: “Gewoon hier in Nederland, het land van mensenrechten en vrijheid, waar we veilig zouden moeten zijn, worden honderden vrouwen dagelijks onderdrukt en als slavin behandeld. Het gebeurt overal om ons heen, maar niemand weet ervan omdat het binnenshuis plaatsvindt. Achter voordeuren waar je dagelijks langs fietst.”

Het boek deed veel stof opwaaien en heeft veel in gang gezet (onder andere het onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut “Leven in gedwongen isolement”). Inmiddels woont de schrijfster met haar twee kinderen hier in Rotterdam. Zij heeft zich op eigen kracht uit haar situatie weten te ontworstelen. Veel andere vrouwen kunnen of durven dit niet.
Het is belangrijk dat wij als professionals hen de helpende hand toesteken, maar dan moeten we wel alert zijn op de signalen. Met de pilot InZicht in Delfshaven hebben we hiermee ervaring opgedaan. We zijn op zoek gegaan naar manieren om achter de voordeur te komen, in gesprek te geraken met vrouwen en hen te helpen om de situatie te veranderen. De sprekers na mij zullen u hier meer over vertellen.

Laten we ervoor waken dat het niet bij deze ene pilot alleen blijft. Het oplossen van deze problematiek is een proces van lange adem, van geduld, van tijd. Vanuit zorg, onderwijs, welzijn en hulpverlening zullen we blijvend alert moeten zijn. Ook al zit een vrouw drie hoog achter opgesloten, zodra ze zwanger wordt zal ze naar de verloskundige gaan en later naar het consultatiebureau. Signalen van onvrijwillig sociaal isolement moeten daarom structureel op het netvlies van hulpverleners komen te staan.

Soms is het als vrijwilliger makkelijker om achter de voordeur te komen dan voor een professional. Organisaties als het Kenniscentrum Emancipatie DonaDaria, het Kenniscentrum Diversiteit en bijvoorbeeld de taalvrijwilligsters van LOV zijn belangrijke partners. Zo zijn er nog veel meer zelforganisaties en sleutelfiguren uit allerlei culturen die vanuit hun netwerk in de wijk signalen kunnen opvangen. Ieders hulp is hard nodig. En ieders lef. Want dit is zeker geen makkelijke kwestie om bespreekbaar te maken. Dit geldt zeker niet alleen voor de rol als professional, maar net zozeer voor de rol als betrokken familielid of buurvrouw. Alleen is dit nooit op te lossen, nauwe samenwerking tussen verschillende disciplines is hard nodig om dichterbij uitvalswegen te komen. Een ieder van ons kan zich niet meer permitteren niet cultuursensitief te werken in deze zeer diverse stad,

Ik bewonder daarom jullie inzet en kan niet genoeg onderstrepen hoe belangrijk het is dat vrouwen uit het onvrijwillige isolement komen en mee kunnen doen in de maatschappij. Iedereen heeft het recht om in vrijheid en gelukkig te leven. En niemand heeft het recht de vrijheid van iemand anders te beknotten. We kunnen niet in de hoofden kijken van de mannen die hun vrouw dit aandoen. Wij weten niet wat hen drijft. We kennen de achterliggende redenen niet.
Maar we kunnen wel een helpende hand toesteken, alert zijn op signalen en zorgen dat we goed met elkaar blijven samenwerken en met elkaar in gesprek blijven. Zodat Rotterdamse vrouwen die nu nog in verborgenheid leven een gelukkige toekomst in vrijheid tegemoet kunnen zien.

 

Dit bericht is geplaatst in Participatie, Portefeuille, Speeches. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

*

De volgende HTML tags en attributen zijn toegestaan: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>