Conferentie Sociaal isolement is van ons allemaal: 26 januari 2012.
Vraag: Wat zijn voor u de belangrijkste redenen om sociaal isolement te beschouwen als een belangrijk vraagstuk?
Antwoord: Sociaal isolement is ingrijpend in het leven van mensen. Het is bijna altijd een aanslag op het welzijn, er is zelden sprake van een eigen keuze, bijna altijd van onvermogen. Niet alleen individueel, maar ook collectief onvermogen. Sociaal isolement is al met al een vorm van sociale kwetsbaarheid.Sociaal isolement staat soms op zichzelf, maar meestal bewerkstelligt het gezondheidsklachten, verslaving, schulden, vervuiling, of overlast. Sociaal isolement kan ook een gevolg zijn van financiële problemen, chronische ziekte, overbelaste mantelzorg of diepe rouw.Sociaal isolement maakt het tenslotte zeer moeilijk, dat mensen elkaar wederzijdse steun verlenen of anderszins iets voor elkaar betekenen. Iemand die sociaal geïsoleerd is, ontbeert niet alleen aandacht en steun, maar heeft ook weinig kans eigen talenten te benutten.
Vraag: Sociaal isolement kan als een puur privé vraagstuk worden gezien, maar in dit congres wordt het een vraagstuk van ons allemaal genoemd. Wat bedoelt u in dit verband met collectief onvermogen
Antwoord: Sociaal isolement is verbonden met onze manier van leven en samenleven. We hebben een tijd achter de rug, waarin we ons erg hebben gericht op ons individuele bestaan en ontplooiing. We zijn er aan gewend geraakt om in een omgeving te wonen, waarin we geen vanzelfsprekende contacten hebben. Die moeten we dan opbouwen, maar we kunnen er ook vanaf zien, want we zijn druk in het werk, we leven met een partner of gezin, en hebben contacten verder weg. We bewegen ons in vele groepen van zeer diverse aard.Sociale netwerken waren en zijn cruciaal in ons bestaan. Maar deze worden langs andere wegen gevoed dan in het verleden in de tijd van verzuiling. Individueel, je bent iemand van betekenis voor anderen, je kunt er ontspanning in vinden en er steun aan ontlenen, als dingen tegen zitten in het leven. Maar ook maatschappelijk is het van belang deel uit te maken van sociale netwerken. Je ontleent er informatie aan, ze zijn van belang voor het meedoen in de samenleving en het helpt om je meer thuis te voelen en invloed uit te oefenen in de eigen woon- en leefomgeving.Het is dus een vraagstuk van burgers zelf en onderling, maar niet alleen. Het is natuurlijk ook een thema voor overheidsbeleid. Wij benadrukken immers de onderlinge zorg van Rotterdammers, wij willen dat zoveel mogelijk mensen meedoen met de maatschappij, wij vinden dat bewoners verantwoordelijkheid moeten nemen voor hun woon- en leefomgeving, wij blijven een vangnet vormen voor de meest kwetsbare Rotterdammers, wij doen er alles voor om mensen zo gezond mogelijk en zonder schulden te laten leven en wij investeren in de kansen van kinderen.
Vraag: Wat moet er gebeuren, wil de sociaal kwetsbare sociaal geïsoleerde Rotterdammer en alle betrokkenen –familie, verwanten en kennissen, buurtgenoten, professionals van uiteenlopende organisaties, vrijwilligers – zich aangesproken voelen en gerichte bemoeienis tonen?
Antwoord: Er gebeurt natuurlijk veelal ongezien al heel veel met 140.000 Rotterdamse vrijwilligers. Zonder de inzet van verwanten, buren en vrijwilligers, zouden nog meer mensen in een sociaal isolement verkeren. Maar velen hebben die inzet van anderen niet of hebben al langer mensen van zich vervreemd. En we moeten beseffen dat veel mensen zich groot houden en niet met hun gebrek aan sociale contacten te koop lopen. Aan de andere kant zien we dat er nog velen zijn die meer zouden willen doen voor een ander.We zullen moeten zien te bereiken, dat veel meer mensen, – mensen uit de straat, flat, buurt, winkelpersoneel, mensen uit de eerstelijns zorg, van woningbouwverenigingen, eigenlijk iedereen sociaal isolement leert herkennen.
Vraag: Welke specifieke rol hebben deelgemeenten en stedelijke overheidom er aan bij te dragen, dat zoveel mogelijk betrokken Rotterdammers sociaal isolement helpen voorkomen of helpen verminderen
Antwoord: We kunnen met gerichte communicatie bijdragen aan besef bij burgers, in buurten en wijken, in de werkpraktijken van allerlei organisaties. We kunnen er aan bijdragen dat knelpunten in het signaleren en aanpakken van sociaal isolement en het samenwerken van alle betrokkenen, worden weggenomen. We hebben de afgelopen jaren al veel deskundigheid gemobiliseerd en we gaan daar mee door.We hebben in onze pilot met het gebiedsgerichte inkoop al aandacht gegeven aan preventie, aan signaleren en melden, en aan het bevorderen van de eigen inzet van burgers en professionele dienstverleningWe zullen daar waar nodig initiatieven ondersteunen, die als vliegwiel functioneren voor het voorkomen en aanpakken van sociaal isolement.Daarnaast hoop ik dat de bijeenkomst van vandaag duidelijk maakt dat de vrijwillige inzet van buurtbewoners, werknemers van bedrijven, leden van verenigingen, kortom van een ieder, die sociaal geïsoleerde Rotterdammers wil bijstaan, nodig is om dit maatschappelijke vraagstuk aan te pakken. Ik doe een oproep aan ieder die hier vandaag aanwezig is om dit te helpen bevorderen.